Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meslek ve Sanat Eğitimi Kursları KO-MEK, el sanatlarının en değerlilerinden biri olan Ebru eğitimlerindeki başarısıyla göz dolduruyor. Bu yıl Yalova Kent Müzesi’nde düzenlenen 4. Dünya Ebru Günü’nde, dünyanın dört bir yanından 220 ebru sanatçısının eserlerinden oluşan sergi açıldı. Sergilenen eserler arasında KO-MEK Ebru Usta Öğreticisi Esra Öztoprak ve Ebru Sanatını KO-MEK’te öğrendikten sonra, şimdi Halk Eğitim Merkezleri’nde öğreticilik yapan Gülnur Emre’nin eserleri de yer aldı.
EBRU’NUN GİZEMLİ HİKAYESİ
Ebru, geven otunun özsuyundan elde edilen kitre veya deniz kadayıfı bitkisi (kerajin) ile kıvamı arttırılmış suyun üzerine, içine öd katılarak suyun dibine çökmeyecek hale getirilen boyaların serpilmesi ve su yüzeyinde meydana gelen şekillerin olduğu gibi ya da biz adı verilen metal uçlu bir aletle müdahale edilerek bir kağıda geçirilmesi yoluyla yapılan bir sanat dalı. Ebru sanatının köklerinin 9. ve 10. yüzyıla kadar uzandığı ve kağıdın tarih sahnesine girmesiyle başladığı söyleniyor. 10. yüzyılda Çin’de yapılan bir takım çalışmalar, daha sonraki asırlarda Çağatay Türkçesi'yle ‘’ebre’’ adını alarak Türkistan'da şekilleniyor. 16. asır başlarında İpekyolu'nu takiben İran'a geçişinde ‘’ebri’’ olarak isimlendiriliyor, görünüşüyle bulut kümelerine benzer şekiller taşıdığından, buluta nisbet ifade eden bu Farsça isim kullanılmış. Osmanlı’ da da revaç bulan aynı isim, telaffuz zorluğundan son yüzyılda Türkçede ebru'ya dönüşüyor. Başka bir rivayette de XVI. asır ortalarında Mir Muhammed Tahir tarafından Hindistan'da yapılmaya başlandığı söylenen ebru sanatı, buradan İran'a ve sonra da İstanbul'a kadar yayılmış. Aynı yüzyılın sonlarında, İstanbul'dan Avrupalı seyyahlar tarafından kendi memleketlerine götürülen ebru kağıtları önce Almanya'da, sonra da Fransa ve İtalya'da mermer kağıdı veya Türk mermer kağıdı, hatta sadece Türk kağıdı adıyla tanınıp benimsenerek ve oralarda da yapılmaya başlanıyor. Zaman içinde İngiltere ve Amerika'ya da yayılan ebru kağıdı, her ülkenin sanat anlayışına göre farklılıklar gösteriyor.
DÜNYANIN EN BÜYÜK EBRUSU TÜRK BAYRAĞI
4 yıl önce eylül ayının ikinci haftasının ‘’Dünya Ebru Günü’’ ilan edilmesi ile birlikte her yıl dünya çapındaki sanatçıların katılımlarıyla ebru etkinlikleri düzenleniyor. Bu yıl gerçekleşen organizasyonlarda ilk program Yalova Kent Müzesi’ndeki Ebru Sergisi oldu. Canlı Türk Tasavvuf Musikisi eşliğinde gerçekleştirilen serginin açılışı Yalova Vali Yardımcısı Mehmet Kalyoncu, Yalova Belediye Başkan Vekili Jülide Güner, Yalova Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tahsin Becan ile Suna Koçal, Hikmet Barutçugil ve Atilla Can tarafından yapıldı. Daha sonra Yalova Halk Eğitim Merkezi’nde Ebru Sanatı hakkında düzenlenen konferansta ebru sanatçıları dünyanın en büyük ebru çalışmasını gerçekleştirdi.11 metrekarelik ebru Türk Bayrağı şeklinde yapıldı. KO-MEK’te Usta Öğreticilik yapan Esra Öztoprak ve eski KO-MEK Kursiyerlerinden Gülnur Emre de kendi eserleriyle sergiye katılarak plaket aldılar.
KO-MEK’TE ÖĞRENDİ SINIRLARI AŞTI
Ebru Sanatına 2006 yılında KO-MEK kurslarında başlayan ve bu kurslarda 6 yıl eğitim alan Esra Öztoprak, Ebru merakının çocukluk yıllarına dayandığını söylüyor. KO-MEK’te verilen eğitimleri duyduğunda hemen başladığını ve uzun yıllar süren eğitimlerin sonunda Usta Öğretici olduğunu anlatan Öztoprak aynı zamanda Kültür Bakanlığı Sanatçısı unvanını elinde bulunduruyor.
‘’EBRU SONSUZDUR’’
Her sanatın kendine özgü yönleri olduğunu ifade eden Esra Öztoprak, Ebru Sanatı’nın sonsuz bir sanat dalı olduğunu ve sürprizlerle dolu olduğunu söyleyerek, ‘’Ebru sanatının çok fazla incelikleri var. Kullanılan bütün malzemelerin doğal olması ve hiçbir kimyasal kullanılmaması bu inceliklerden birisidir’’ dedi. Her ebrunun kendine has olduğunu ve aynı ebruyu bir daha yapmanın imkansız olduğunu, hatasız bir ebrunun yüzlerce denemeden sonra çıkabildiğini belirten Öztoprak, kağıdın dışında ahşap, seramik, kumaş gibi ürünlere de ebru uygulanabildiğini söylüyor. Ebrunun geleneksel Türk-İslam Sanatları ve unutulmaya yüz tutmuş sanatların içerisinde yer aldığını ifade eden Esra Öztoprak, ‘’İlk önce İstanbul’da ikinci olarak Gaziantep’te ve geçtiğimiz yıl Trabzon’da gerçekleştirilen etkinlikler bu sene Yalova’da yapılıyor. Bu organizasyonları dünya çapında Ebru üstatları düzenliyor. Buraya katılabilmek için binlerce eserle başvurular yapılıyor. Bu eserlerin içinden benim eserim de sergilenmeye layık görüldüğü için çok mutluyum’’ diye konuştu.
HERKESE TAVSİYE EDİYORUM
Ebru Sanatının ruhu dinlendiren bir özelliği olduğunu söyleyerek tavsiye eden Öztoprak, ‘’Bu sanatı icra edebilmek için öncelikle çok sevmeniz gerekiyor. Sevginizi katmadığınızda Ebru size hiç bir şey vermez. Aynı zamanda çok sabırlı olmanız gerekiyor. Ebru sonsuzdur. Yaptığınız her ebru bir sürprizdir. Havanın sıcaklığı, malzemelerin kalitesi, çalışılan ortam ve çalışanın psikolojisi sonuca yansır. Bu sanatı herkese tavsiye ediyorum’’ dedi. KO-MEK yeni sezonda da ebru sanatına ilgi duyan herkesi kurslarına bekliyor.
